این مقاله بهمراه محمدهادی زاهدیوفا/ محمدمهدی عسکری/ محمد نعمتی/ مهدی موحدی بک نظر نوشته شده است برای دریافت مقاله اینجا کلیک کنید.
چکیده
(این مقاله به سفارش مجمع تشخیص مصلحت نظام درسال 92نوشته شده است)
نزدیک به یک قرن از تاریخ تولید و صادرات نفت خام در اقتصاد ایران می‌گذرد. این خام فروشی سرمایه ملی طی این سال‌های طولانی درآمدهای ارزی قابل توجهی را نصیب دولت‌ها به عنوان مالک منابع کرده است. از سویی دیگر همواره چگونگی هزینه کردن این درآمدهای ارزی موضوع بحث‌ها و تبادل نظر صاحب‌نظران زیادی در اقتصاد ایران بوده است. در مقاله حاضر تلاش می‌گردد نگاه به نفت به عنوان یک کالای خام که باید صادر شود تغییر داده شود و در مقابل نگاه به نفت به عنوان یک صنعت مطرح می‌گردد، و پیامدهای این تغییر نگاه در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد.
|
توجه به عدالت و تلاش برای تحقق آن از جمله کارویژه های بنیادین نظام اسلامی است.بر این اساس، تعریف عدالت و نیز معیارهای عدالت در نظام نظری عملی برآمده از مبانی شناختی هنجاری دین اسلام، جایگاه برجسته ای می یابد.بررسی نهج البلاغه نشان می دهد که سه معیار تساوی در اصل دریافت حق، ایجاد فرصت برابر برای بالفعل کردن حقوق و فقرزدایی سه معیار و کلید اصلی در تشخیص فرآیند عادلانه در نظام اقتصادی اسلامی است.معیار سوم با توجه به رابطه اقتصاد و سازندگی اخلاقی جامعه و تاثیر اقتصاد در آن، تعیین می گردد.با توجه به نظریه های اقتصادی متعارف که مبدا محور، فرآیند محور و نتیجه محورند به نظر می رسد که از منظر علی(ع) می باید معیارهای عدالت در هر سه مرحله به صورت توامان مورد توجه قرار گیرد.در مرحله مبدا توجه به ایجاد فرصت برابر، در مرحله فرآیند توجه به شفافیت در قوانین، نگاه واقع بینانه در وضع قوانین و در مرحله نتیجه، ایجاد توازن از جمله مسائلی است که می باید مورد توجه قرار گیرد.تکافل اجتماعی و تامین اجتماعی نیز در همین راستا قابل توجه است. | |
| لینک دانلود |
۲۳
ارديبهشت
چکیده
اقتصاد نئوکلاسیک یا آنچه که اصطلاحاً به اقتصاد بازار معروف است، جریان غالب از علم اقتصاد است. هرچند این تفسیر از علم اقتصاد حاکم بر دیگر تفاسیر و مکاتب اقتصادی است اما با کاستی ها و مشکلات جدی روبرو است که غفلت سیاستگذاران از آنها برای جامعه هزینه های فراوانی به همراه خواهد داشت. مطالعه بازار و رویکردهای رقیب در ساماندهی نظام اقتصادی نشان می دهد حداکثر توان بازار در ساماندهی حوزه تخصیص منابع و توزیع درآمد حاصل از آن در مرحله تولید می باشد و امکان ساماندهی به دو حوزه توزیع منابع قبل از تولید و حوزه بازتوزیع درآمدها را ندارد. از طرفی هیچیک از رویکردهای رقیب ادعای جایگزینی برای نظام بازار را ندارند(غیر از رویکرد مارکسیستی) و فقط به مواردی جهت تصحیح آن توجه دارند. بنابراین در طراحی یک نظام اقتصادی باید به یک تقسیم کار بین دولت و بازار بر اساس یک معیار و تواناییهای هر یک توجه کرد. تقسیم کار بر اساس سه حوزه مذکور و واگذاری حوزه اول و سوم به دولت و حوزه دوم به بازار از نتایج این مقاله می باشد.
چکیده 
می‌توان ادعا کرد موضوع عدالت مستند و مبنای نظریات و مبنای تدبیر امور در ساحت حیات اجتماعی انسان است، نظریه‌پردازان جهت اثبات و یا توجیه نظریه علوم اجتماعی خود در هر حوزه از این علوم گریزی از تمسک به مفهوم و نظریه‌ای درباب عدالت ندارند. در بررسی هر نظریه عدالت سه موضوع و مؤلفه مورد توجه و بررسی قرار می‌گیرد:
- اول، مبنای عدالت: نظریه مذکور مبنای عدالت را چه می‌داند؟ پاسخ به این سؤال روش‌شناسی نظریه‌پرداز عدالت در تبیین مفهوم مورد نظر خود از عدالت را نیز مشخص می‌نماید.
- دوم، قلمرو عدالت: نظریه مذکور عدالت را در چه حوزه و قلمرویی طرح می‌نماید؟
- سوم، تعریف عدالت: نظریه چه مفهومی از عدالت را ارائه می‌نماید؟
رالز در کتاب نظریه عدالت تلاش کرده به هر سه سوال فوق پاسخ دهد و همین جامعیت موجب می‌شود نظریه عدالت رالز از جمله نظریات قابل توجه عدالت در دهه‌های اخیر باشد. در این مقاله ضمن معرفی ساختار کلی کتاب و بازسازی اجمالی از این نظریه، نقدهای وارد به کتاب با تأکید بر دو موضوع و مؤلفه قلمرو و تعریف عدالت در نظریه رالز مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
چکیده
عدالت مطلوب بالذات بشریت در همه اعصار و ازمنه بوده و کمتر جریان فکری و جنبش اجتماعی را می‌توان سراغ گرفت که به این موضوع نپرداخته باشد. اسلام نیز هدف از بعثت پیامبران را اقامه عدل دانسته و جامعه آرمانی و مدینه فاضله خویش را به عدالت متصف می‌نماید. بسیاری از متفکران به این موضوع پرداخته‌اند و آثار آنان مملو از ایده‌هایی از این جنس است. از مجموعه آثار استاد شهید مطهری نیز برمی‌آید که ایشان منظومه فکری منسجم و نظام‌مندی در حوزه عدالت دارند. این نوشتار به دنبال است که با تکیه بر آثار ایشان و با استفاده از روش کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا، به بررسی اندیشه این استاد بزرگ در حوزه مذکور بپردازد. از نظر ایشان تحقق عدالت، منوط به داشتن یک نگاه سیستمی است؛ به این معنا که لازم است مجموعه‌ای از فاکتورها در کنار یکدیگر قرار گرفته و به صورت نظام‌مند وظایف خویش را انجام دهند تا برآیند آثار آنها به تحقق عدالت در جامعه منجر شود. این فاکتورها از نظر ایشان عبارتند از: قوانین حقوقی عادلانه، قوانین قضایی و مجازات برای متخلفین، گسترش معنویت در جامعه و ایجاد نظارت درونی در افراد، اجرای امر به معروف و نهی از منکر، حسن اجرای کارگزاران حکومتی. چنانچه این عوامل در کنار یکدیگر قرار گیرند می‌توانند منجر به ایجاد عدالت در جامعه شوند. نکته قابل توجه در اندیشه شهید مطهری اهمیت تک فاکتورهای مطرح شده است که حتی اگر یکی از این 5 عامل وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار تحقق عدالت داشت
چکیده:
گرچه تا چند دهه قبل تفکیک علوم و عدم انجام مطالعات بینرشتهای جریان حاکم در مطالعات علوم اجتماعی – انسانی بهویژه دانش اقتصاد بودهاست اما مباحث روش‌شناسی در چند دهه اخیر ضعف این رویکرد را تا حدی نشان دادهاست و امروزه جای خود را به مطالعات و آموزشهای بین رشتهای دادهاست. بدون شک دانش اقتصاد و تاریخ دو رشتهای هستند که ثمربخش بودن آنها به بیشترین حجم مطالعات بینرشتهای نیاز دارد.این مطالعات بینرشتهایِ تاریخی خود میتواند به عنوان یک پیشنیاز و گامی ضروری در تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت تلقی شود.
به نظر میرسددوره جنگ جهانی اول در ایران برههای از تاریخ امنیتی و اقتصادی کشور است که بیشترین تأثیر و تأثر این عوامل را بر هم داشتهاست. مسأله اصلی این مقاله تبیین رابطه تغییر شاخصهای اقتصادی بهواسطه تغییر در شاخصهای امنیتی هست که تلاش شده به روش کتابخانه‌ای و مراجعه به منابع تاریخی– روش تحلیلی و توصیفی- به آن پاسخ دادهشود. نتایج و یافتههای پژوهش نشان از رابطه وثیق بین این دو دسته متغیرها دارد ونشانمیدهدهرگونهتغییردرشاخصهایامنیتیدرکشوروسیاستگذاریهایمربوطبهآن،پیامدهایاقتصادیخاصیبرایکشوربه همراه خواهد داشت.
این مقاله به نقد وبررسی گزارش عملکرد اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی می پردازد...
جدیترین کتاب دکتر محمد نعمتی با نام اقتصاد خانواردراسلام منتشر شد
جهت اطلاع بیشر از این کتاب به ادامه مطلب مراجعه فرمایید: