انفال از دوره قراردادهای خام‌فروشی قاجار تا انقلاب اسلامی: حکمرانی انفال در گام دوم انقلاب

انفال از دوره قراردادهای خام‌فروشی قاجار تا انقلاب اسلامی: حکمرانی انفال در گام دوم انقلاب

محمد نعمتی

سحرگاه 7 مهر 98

 

خام فروشی نفت، وابستگی به درآمدهای آن و اثار و تبعات منفی بر ساختار اقتصادی و سیاسی کشور طی سال‌های گذشته مورد توجه برخی از اندیشمندان علوم اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته است. این دغدغه و نگرانی‌ها خود را در قالب برخی از سیاست‌های کلی نظام در تدوین برنامه‌های توسعه و یا سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نشان داده است. علی‌رغم این تلاش‌ها می‌توان ادعا کرد که طی چند دهه گذشته تغییراتی اساسی و بنادین در حکمرانی این بخش از نظام اقتصادی کشور روی نداده و بر مسیری قرار دارد که با منافع ملی سازگاری ندارد، غیر اسلامی و ضد اقتصاد مقاومتی هست.

اولین نشست ازسلسله نشست های جریان شناسی اقتصاداسلامی

:white_check_mark: در اولین نشست از سلسله نشست های جریان شناسی اقتصاد اسلامی که به همت حلقه اقتصاد اسلامی و  انجمن علمی دانشجویی اقتصاد برگزار گردید؛ سخنران جلسه، آقای دکتر محمد نعمتی، عضو هیأت علمی دانشکده معارف اسلامی واقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)، به ارائه نظرات خود پیرامون مسائل اقتصاد اسلامی پرداختند.

نظام مالیاتی باید از طریق طرح هدفمندی یارانه‌ها اصلاح می‌شد

در روزنامه رسالت منتشر شد:

یک اقتصاددان بابیان اینکه هدفمندی یارانه‌ها برنامه‌ای بود که باید بر اساس آن نظام بانکی و مالیاتی اصلاح می‌شد، گفت: غارتگران و جاهلان هدفمندی را عذاب عظیمی می‌دانند چون می‌خواهند سراغ قشر ثروتمند نروند و مالیات نگیرند. این‌ها قدرت و منافع و بده و بستاندارند و هیچ‌کس نباید از دارایی‌ها و حساب‌های ارزی‌شان خبردار باشد.

حذف صفر از پول ملی

دکتر محمد نعمتی رئیس مرکز نوآوری علوم انسانی اسلامی و عضوهیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) در یادداشتی پیرامون موضوع حذف صفر از پول ملی نوشت:

:small_red_triangle:امروزه اقتصاد ایران از چالش های اساسی رنج می برد. لذا به جای پرداختن به موضوعات بی فایده یا کم فایده ، باید به دنبال درمان اقتصاد بیمار بود، نه اینکه در شرایط اوژانسی به دنبال ارایش و بَزککردن آن باشیم.موضوعی که امروزه تحت عنوان حذف صفر از پول ملی در افکارعمومی مطرح می شود، بیشتر از اینکه اثر اقتصادی داشته باشد، بار روانی منفی دارد. پرداختن به مسائل حاشیه ای، بازی با روح و روان خسته جامعه وتخریب بیش از پیش آن است.تاریخ سیاست گذاری ما، از دیرباز دارای معضلاتی اساسی و ریشه داربوده است.

خبر

در دومین جلسه از سلسله جلسات دوره آموزشی مبانی و مدل های اقتصادی، در روز پنج شنبه 11 آبان 1396،دکتر نعمتی حضور یافتند وسرفصل های زیر را پوشش دادند.

نگاه استراتژیک به نفت

چکیده   

​(این مقاله به سفارش مجمع تشخیص مصلحت نظام درسال 92نوشته شده است)

 

 

 

                                                                                                            

نزدیک به یک قرن از تاریخ تولید و صادرات نفت خام در اقتصاد ایران می‌گذرد. این خام فروشی سرمایه ملی طی این سال‌های طولانی درآمدهای ارزی قابل توجهی را نصیب دولت‌ها به عنوان مالک منابع کرده است. از سویی دیگر همواره چگونگی هزینه کردن این درآمدهای ارزی موضوع بحث‌ها و تبادل نظر صاحب‌نظران زیادی در اقتصاد ایران بوده است. در مقاله حاضر تلاش می‌گردد نگاه  به نفت به عنوان یک کالای خام که باید صادر شود تغییر داده شود و در مقابل نگاه به نفت به عنوان یک صنعت مطرح می‌گردد، و پیامدهای این تغییر نگاه در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد.

معیار و راهبردهای عدالت اقتصادی در نهج البلاغه

                                                                        

توجه به عدالت و تلاش برای تحقق آن از جمله کارویژه های بنیادین نظام اسلامی است.بر این اساس، تعریف عدالت و نیز معیارهای عدالت در نظام نظری عملی برآمده از مبانی شناختی هنجاری دین اسلام، جایگاه برجسته ای می یابد.بررسی نهج البلاغه نشان می دهد که سه معیار تساوی در اصل دریافت حق، ایجاد فرصت برابر برای بالفعل کردن حقوق و فقرزدایی سه معیار و کلید اصلی در تشخیص فرآیند عادلانه در نظام اقتصادی اسلامی است.معیار سوم با توجه به رابطه اقتصاد و سازندگی اخلاقی جامعه و تاثیر اقتصاد در آن، تعیین می گردد.با توجه به نظریه های اقتصادی متعارف که مبدا محور، فرآیند محور و نتیجه محورند به نظر می رسد که از منظر علی(ع) می باید معیارهای عدالت در هر سه مرحله به صورت توامان مورد توجه قرار گیرد.در مرحله مبدا توجه به ایجاد فرصت برابر، در مرحله فرآیند توجه به شفافیت در قوانین، نگاه واقع بینانه در وضع قوانین و در مرحله نتیجه، ایجاد توازن از جمله مسائلی است که می باید مورد توجه قرار گیرد.تکافل اجتماعی و تامین اجتماعی نیز در همین راستا قابل توجه است.

لینک دانلود

سیاستهای کلی اصل ٤٤ قانون اساسی و ترکیب بهینه بازار و دولت در نظام اقتصادی

چکیده

اقتصاد نئوکلاسیک یا آنچه که اصطلاحاً به اقتصاد بازار معروف است، جریان غالب از علم اقتصاد است. هرچند این تفسیر از علم اقتصاد حاکم بر دیگر تفاسیر و مکاتب اقتصادی است اما با کاستی ها و مشکلات جدی روبرو است که غفلت سیاستگذاران از آنها برای جامعه هزینه های فراوانی به همراه خواهد داشت. مطالعه بازار و رویکردهای رقیب در ساماندهی نظام اقتصادی نشان می دهد حداکثر توان بازار در ساماندهی حوزه تخصیص منابع و توزیع درآمد حاصل از آن در مرحله تولید می باشد و امکان ساماندهی به دو حوزه توزیع منابع قبل از تولید و حوزه بازتوزیع درآمدها را ندارد. از طرفی هیچیک از رویکردهای رقیب ادعای جایگزینی برای نظام بازار را ندارند(غیر از رویکرد مارکسیستی) و فقط به مواردی جهت تصحیح آن توجه دارند. بنابراین در طراحی یک نظام اقتصادی باید به یک تقسیم کار بین دولت و بازار بر اساس یک معیار و تواناییهای هر یک توجه کرد. تقسیم کار بر اساس سه حوزه مذکور و واگذاری حوزه اول و سوم به دولت و حوزه دوم به بازار از نتایج این مقاله می باشد.

پیامدهای اقتصادی بحران امنیت در ایران: مطالعه موردی دوره جنگ جهانی اول

چکیده:

گرچه تا چند  دهه قبل تفکیک علوم و عدم انجام مطالعات بین‎‏رشته‏ای جریان حاکم در مطالعات علوم اجتماعی – انسانی به‏ویژه دانش اقتصاد بوده‏است اما مباحث روش‏شناسی در چند دهه اخیر ضعف این رویکرد را تا حدی نشان داده‏است و امروزه جای خود را به مطالعات و آموزش‏های بین رشته‏ای داده‏است. بدون شک دانش اقتصاد و تاریخ دو رشته‏ای هستند که ثمربخش بودن آن‏ها به بیشترین حجم مطالعات بین‏رشته‏ای نیاز دارد.این مطالعات بین‏رشته‏ایِ تاریخی خود می‏تواند به عنوان یک پیش‏نیاز و گامی ضروری در تدوین الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت تلقی شود.

به نظر می‏رسددوره جنگ جهانی اول در ایران برهه‏ای از تاریخ امنیتی و اقتصادی کشور است که بیشترین تأثیر و تأثر این عوامل را بر هم داشته‏است. مسأله اصلی این مقاله تبیین رابطه تغییر شاخص‏های اقتصادی به‏واسطه تغییر در شاخص‏های امنیتی هست که تلاش شده به روش کتابخانه‏ای و مراجعه به منابع تاریخی– روش تحلیلی و توصیفی- به آن پاسخ داده‏شود. نتایج و یافته‏های پژوهش نشان از رابطه وثیق بین این دو دسته متغیرها دارد ونشانمی‏دهدهرگونهتغییردرشاخص­هایامنیتیدرکشوروسیاست‏گذاری‏هایمربوطبهآن،پیامدهایاقتصادیخاصیبرایکشوربه همراه خواهد داشت.

 

 

نقد گزارش عملکرد اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی

 

این مقاله به نقد وبررسی گزارش عملکرد اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی می پردازد...